Dla pacjentów

Terapia jest sytuacją dobrowolną a Państwa prawa nie są naruszane. W szczególności macie Państwo prawo:

• Pytać o wszystko w każdym momencie terapii, jeśli pojawi się niejasność co do jej przebiegu czy stosowanych procedur.
• Wyrażać swoje zdanie czy opinie – także krytyczne – na temat terapii. – Aktywnie angażować się w formułowanie celów oraz współpracę w ich osiąganiu.
• W razie przekonania o nieskuteczności naszej pomocy, zakończyć terapię w każdym momencie i oczekiwać, że wskażemy inny ośrodek świadczący podobne usługi. Ważne jednak, byście Państwo rozważyli spotkanie podsumowujące w przypadku chęci rezygnacji.
• Pytać o alternatywne sposoby pracy na rzecz osiągania celów sformułowanych w terapii.

Terapia par i terapia rodzin (podobnie jak psychoterapia indywidualna) jest procesem dynamicznym. Oznacza to, że w trakcie jej trwania może pojawić się poczucie braku pozytywnych efektów czy wręcz tymczasowego pogorszenia. Towarzyszyć temu mogą nieprzyjemne uczucia: lęku, smutku, czy bezradności. Paradoksalnie uczucia te mogą wynikać z postępów w terapii.

Praca terapeutyczna wywołująca zmiany jest często okupiona wysiłkiem i negatywnymi uczuciami, ale jest to sytuacja przejściowa. Zachęcamy Państwa do dzielenia się tymi uczuciami w trakcie spotkań terapeutycznych, by mogły być one rozpoznane, omówione i właściwie zrozumiane.

Istnieje też pewne niebezpieczeństwo związane z pracą nad relacjami, szczególnie partnerskimi czy małżeńskimi. Jakkolwiek deklarowanym celem terapii może być poprawa i utrzymanie relacji, to wraz z pogłębieniem własnej świadomości i pełniejszym wyrażaniem własnych potrzeb partnerów może dojść do konfrontacji ujawniającej taką wzajemną sprzeczność potrzeb obu partnerów, która utrudnia dalsze trwanie w związku lub czyni go wręcz niemożliwym. Partnerzy podejmujący pracę nad swoim związkiem powinni być świadomi istnienia takiego zagrożenia. Dotyczy to szczególnie tych sytuacji, gdy problemy pary trwają bardzo długo, a ich relacja jest w stanie rozpadu czy w fazie destrukcyjnych konfliktów.

Wszystkie informacje udzielone przez Państwa w trakcie konsultacji i terapii mają charakter ściśle poufny. Psychologowie podlegają zasadom tajemnicy zawodowej zgodnie z zasadami etyki lekarskiej. Kodeksy i odpowiednie ustawy zobowiązują nas do przestrzegania tajemnicy, co oznacza, że informacje i Państwa dokumentacja (przechowywana w zamkniętych szafach w gabinecie) nie może być ujawniana czy rozpowszechniana w żaden sposób, chyba, że wyrażą na to zgodę wszystkie osoby, których te informacje dotyczą. Z tajemnicy zwolnić nas może tylko sąd lub prokurator na mocy oficjalnej uzasadnionej decyzji.

Jeżeli chcecie Państwo uzyskać jakiegoś rodzaju zaświadczenie np. dla sądu, które wymaga zwolnienia nas z tajemnicy zawodowej, to jest to możliwe na podstawie wniosku złożonego osobiście przez wszystkich uczestników terapii w formie pisemnej. Jest to związane z tym, że zdjęcie tajemnicy przez jednego z partnerów (np. w terapii pary) wiąże się z naruszeniem tajemnicy drugiego.

Tajemnica zawodowa obejmuje także pracowników recepcji i naszych superwizorów.

W pracy z parami i rodzinami terapeuci Ogrodów Zmian opierają się o:

1) Ustawę o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów z zastrzeżeniem braków legislacyjnych w postaci niektórych rozporządzeń do ustawy

2) Kodeks etyczno-zawodowy psychologa Polskiego Towarzystwa Psychologicznego

3) Kodeks etyczny psychoterapeuty Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego

4) Kodeks etyczny Sekcji Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychologicznego

Zespół terapeutów rodzinnych Ogrodów Zmian pracuje pod superwizją superwizorów Sekcji Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz superwizorów Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Zespół terapeutyczny Ogrodów Zmian w swojej pracy z rodzinami i parami w największym stopniu odwołuje się do podejścia systemowego. Teorie systemowe w psychoterapii zakładają, że trudności pary lub rodziny warto rozpatrywać jako problemy całego „systemu rodzinnego”. Podkreślana jest interakcja członków systemu, czyli na przykład to jak dana trudność odbija się, czy wpływa na relacje pomiędzy poszczególnymi osobami w systemie rodzinnym, jak wyglądają reakcje i oddziaływania i co można zrobić, by trudność rozwiązać lub zmniejszyć.

Podejście systemowe wiąże się także z różnymi technikami pracy nie spotykanymi często w terapii indywidualnej, takimi jak na przykład analiza problemu w świetle tradycji rodzinnych, czy analiza cyklu życia rodziny i powiązań między reakcjami członków rodziny lub partnerów.

W terapii par podejście systemowe łączymy na ogół z podejściem skoncentrowanym na emocjach (EFT), konstrukcjonistycznym i psychodynamicznym. Stosowane przez nas podejścia mają status Evidence Based Practice czyli praktyki opartej na naukowych dowodach empirycznych.

W Ogrodach Zmian nie prowadzimy ustawień rodzinnych i nie korzystamy z teorii Berta Hellingera.

Sesja konsultacji pary lub rodzin trwa na ogół 80 minut. Możliwe są także spotkania krótsze (50 minut) ale rekomendujemy je jedynie w specyficznych sytuacjach. Spotkania odbywają się zwykle co około 2-3 tygodnie.

Czas trwania całego procesu terapeutycznego z parą lub rodziną jest uzależniony od jej potrzeb, zgłaszanej trudności, możliwości i chęci pary lub rodziny oraz ustaleń co do celów terapii. Trudno tu o jednoznaczne określenie, choć praktyka wskazuje na to, że większość terapii trwa ok 15-30 spotkań. Koniec terapii jest najczęściej wspólną decyzją pary lub rodziny i terapeuty, omawianą na sesjach.

Po Państwa telefonie zaproponujemy termin pierwszej, wstępnej konsultacji. Konsultacje zawsze poprzedzają terapię a ich celem jest zapoznanie się z problemami, które skłaniają Państwa do szukania pomocy.

Na początku spotkania każdy z Państwa osobno wypełnia ankietę wstępną, w której pytamy między innymi o przyczynę zgłoszenia i trudności ze zgłoszeniem oraz dokument, w którym wyrażacie Państwo zgodę na pozostawienie do siebie kontaktu i zabezpieczanie przez nas dokumentacji terapeutycznej zgodnie z zasadami poufności. Następnie terapeuta przeprowadza z Państwem wywiad psychologiczny, którego celem jest między innymi poznanie opinii wszystkich osób uczestniczących w spotkaniu co do trudności. Nawet jeśli zdania są rozbieżne, a opinie sprzeczne, dzięki ich wygłoszeniu możliwe jest lepsze zrozumienie sytuacji pary czy rodziny i uzgadnianie bardziej realistycznych celów. Cele terapii uwzględniają tych członków rodziny, którzy przyszli na spotkanie i z nimi są uzgadniane.

Na konsultacji wstępnej dyskutuje się również zakres dalszej pracy konsultacyjnej lub terapeutycznej, omawia decyzję o jej podjęciu lub nie, omawia się możliwości spotykania pary lub rodziny i częstotliwość spotkań. Konsultacja i terapia może być prowadzona przez jednego terapeutę lub parę terapeutów, na ogół kobietę i mężczyznę. Zwłaszcza w przypadku rodzin rekomendujemy pracę z dwojgiem terapeutów, choć zdajemy sobie sprawę, że koszty takiej pracy są wyższe. Terapeuta jest z Państwem przez około godzinę, po czym następuje kilka minut przerwy, podczas której wychodzi on do drugiego pokoju. Po przerwie terapeuta omawia z Państwem swoje refleksje, rekomendacje i w zależności od potrzeby umawia się na kontynuację.

W Ogrodach Zmian prowadzimy konsultacje i terapię dla par i rodzin, które doświadczają kryzysów i trudności i mają poczucie, że własne środki radzenia sobie przestają być wystarczające, a pomoc z zewnątrz może pomóc im poradzić sobie z obecną sytuacją.

Pary i rodziny w różny sposób opisują swoje trudności. Małżeństwa i związki mówią o impasie („nic w moim związku się nie zmienia”), konfliktach („zawsze robisz mi na przekór”), lęku przed pogłębianiem związku („jest nam ze sobą dobrze, ale nie wiem czy chcę więcej”), czy trudnościach związanych ze stresem, pracą („nie mamy dla siebie czasu”), wychowaniem dzieci („on/ona jest zbyt surowy/a, nie rozumie dziecka”), seksualnością („oddaliliśmy się od siebie”, „mamy różne potrzeby”).

Rodzice często przeżywają wątpliwości, zauważają swoje zachowania, które przestają im odpowiadać („nie mam już cierpliwości”, „chcę krzyczeć na dziecko”), lub niepokoją się zachowaniami dziecka („jest bardzo niesamodzielne”, „jest agresywne”, „nie chce chodzić do szkoły”, „tnie się”). Często też chcą pomóc dziecku odnaleźć się w sytuacji choroby, zmiany szkoły czy miejsca zamieszkania.

Powodów może być wiele, ważne jednak, by uczestnicy mieli pewną wstępną gotowość rozmowy o problemie.

Terapia par i rodzin zakłada dobrowolność uczestnictwa i wspólną pracę na rzecz zmiany. Nie oznacza to jednak, że uczestnicy w równym stopniu muszą być przekonani do idei wspólnej terapii od samego początku. Konieczna jest jednak pewna otwartość na możliwe zmiany w związku oraz gotowość do pracy na rzecz tej zmiany. Psychoterapia jest sytuacją dobrowolną i nie jest możliwe zmienianie kogoś wbrew jego woli.

W trakcie pracy z parą lub rodziną terapeuta na ogół nie pracuje i nie spotyka się konsultacyjnie indywidualnie jednym z uczestników, a jedynie z parą lub rodziną. Takie spotkania (np. osobne spotkanie z samymi dziećmi, albo tylko z matką w przypadku terapii rodzin, bądź też tylko z mężem w terapii pary) są możliwe w szczególnych sytuacjach rekomendowanych przez terapeutę. Osobom, które wymagają indywidualnej pomocy (psychologicznej, konsultacyjnej czy lekarskiej) proponowani są inni terapeuci zarówno w zespole Ogrodów Zmian jak i w innych ośrodkach, w zależności od uzasadnionej rekomendacji terapeuty i dostępności pomocy. Nie ma przeciwwskazań do łączenia innej formy pomocy z terapią par lub rodzin, natomiast dobrym pomysłem jest poinformowanie obu terapeutów (rodzinnego czy pracującego z parą oraz osobistego- indywidualnego lub grupowego) o uczestniczeniu w obu procesach terapeutycznych.

W przypadku terapii rodzin często na pewnym etapie pracy pracujemy z samymi rodzicami. W Ogrodach Zmian nie pracujemy z parami czy rodzinami, w których dominującym problemem jest uzależnienie lub przemoc. Uczestnictwo w terapii par lub rodzin oznacza podjęcie starań na rzecz leczenia uzależnienia i zaprzestania pomocy. W przypadkach związanych z uzależnieniem lub przemocą odsyłamy do miejsc stosujących programy terapeutyczne nakierowane na pomoc tym specyficznym problemom. Osoby przesłane przez sąd mogą uzyskać pomoc za obopólną zgodą. Parom w trakcie rozwodu proponujemy przede wszystkim konsultacje (zwłaszcza rodzicielskie w sytuacji posiadania dzieci), gdyż sprawa sądowa nie jest sytuacją sprzyjającą terapii.