Na ogół dzieci nie potrzebują terapii psychologicznej. Większość dzieci posiada dane nam wszystkim mechanizmy adaptowania się do nowych sytuacji i potrafi z nich korzystać. Czasem jednak konsultacje wychowawcze, w których uczestniczą dzieci i rodzice lub tylko rodzice, mogą stanowić ogromną pomoc dla dziecka i rodziny w poradzeniu sobie z kryzysem. Psycholog dla dzieci to psycholog rodzinny. Kiedy więc warto skorzystać z pomocy?
Dzieci, zwłaszcza najmłodsze, nie posiadają na tyle rozwiniętych kompetencji werbalnych by powiedzieć rodzicom o swoich potrzebach, czy wytłumaczyć jak się czują. Rodzice są więc dorosłymi odpowiedzialnymi za rozpoznanie tych emocji i adekwatną reakcję. Dziecko może komunikować swoje trudności za pomocą widocznych zmian w zachowaniu– odstępstw od dotychczasowych zachowań, na przykład za pomocą:
- Niekontrolowanego płaczu
- Agresji
- Wybuchów gniewu
- Izolowania się od rówieśników i dorosłych
- Lub przeciwnie- niechęci i prostestów w sytuacji gdy ma zostać bez rodzica
Zmiany zachowania a zmiany w otoczeniu
Czasami jednak rodzina narażona jest na zmiany długotrwałe: wyprowadzka jednego z rodziców, rozwód, emigracja to tylko niektóre okoliczności, w których dziecko może wymagać szczególnej uważności. Warto dowiedzieć się w trakcie konsultacji wychowawczych jak przygotować siebie i dziecko na takie zmiany.
A jeśli reakcja się utrwala?
Znów warto przyjrzeć się kontekstowi sytuacyjnemu. Czasem bowiem taka regresja związana jest np. z pojawieniem się młodszego rodzeństwa, lub niechęcią pójścia do przedszkola lub szkoły, albo powrotem rodzica-opiekuna do pracy.
Jeżeli jednak trudne (dla dziecka i dla rodzica) zachowania utrzymują się dłużej niż około 2 tygodni, warto skonsultować się ze specjalistą– psychologiem pracującym z rodzinami: rodzicami i dziećmi. Konsultacje wychowawcze to dobra okazja do przyjrzenia się zachowaniom dziecka, próby ich wspólnego zrozumienia i zaproponowania dalszych kroków. Czasem wystarczą konsultacje, niekiedy warto, casino by konsultacjom dla rodziców towarzyszyła równolegle praca z dzieckiem prowadzona przez terapeutę pedagogiczno-psychologicznego. Są to terapeuci kształceni pod kątem pracy z dziećmi. Dzięki specjalnie dobranym zabawom łatwo wejść im w świat dziecka, a dzieci pod opieką takich terapeutów otwierają się łatwiej podczas konsultacji z psychologiem rodzinnym. Dzięki terapii przez zabawę dzieci uczą się także opowiadać o swoich przeżyciach, a nie zamieniać je w zachowanie.
W Ogrodach Zmian prowadzimy konsultacje wychowawcze dla rodziców oraz rodziców i dzieci. W pracy pedagogiczno-psychologicznej korzystamy ze współpracy z Pracownią wspomagania rozwoju dziecka i rodziny ETAPY. Dzięki temu trudności państwa dziecka znajdują pomoc ze strony zespołu zorientowanego na współpracę z rodzicami, z dzieckiem i między sobą.
Jak mówić dziecku o konsultacji z psychologiem?
Konsultacje rodzicielskie czy terapia rodzinna nie muszą być trudnymi i bardzo poważnymi spotkaniami. To czasem okazja do zabawy i śmiechu dla całej rodziny. Warunkiem jest to, że rodzice chcąc pomóc dziecku i sobie i są otwarci na przyjazną pomoc z zewnątrz.
O autorze: Bartosz Szymczyk
Bartosz Szymczyk jest członkiem Sekcji Naukowej Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, kształci się i stażuje w Zakładzie Terapii Rodzin CM UJ
W Ogrodach Zmian prowadzi: